Przejdź do głównej zawartości

Posty

Wyświetlam posty z etykietą Penrose

Hawking minus hype

 Stephen Hawking był uczonym wybitnym, który z czasem stał się jednak zakładnikiem własnej sławy. Rozgłos medialny przydawał się uczonemu, potrzebował on bowiem mnóstwa pieniędzy i sztabu ludzi, by móc funkcjonować przy postępującej wolno, lecz nieubłaganie chorobie neurodegeneracyjnej. Filmy, programy telewizyjne i książki sprzedawały wizerunek tajemniczego mędrca na wózku inwalidzkim, wizjonera, którego słowa wypowiadane przez syntezator mowy mają wagę rozstrzygnięć albo przynajmniej proroctw. Hawking stał się postacią symboliczną, umysłem zaklętym w maszynie, kimś, kto znalazł się w połowie drogi między podatnym na choroby i zniszczenie ludzkim ciałem, a technologią obiecującą nam ciągłe i wieczne doskonalenie. Pobudzał zbiorową wyobraźnię, zadając elementarne pytania dotyczące świata i człowieka i nie obawiając się udzielać na nie zdecydowanych odpowiedzi. Wykraczał przy tym daleko poza swoje kompetencje, stwarzał także fałszywą nadzieję, że odpowiedzi są równie proste jak pytania.

Roger Penrose, Nagroda Nobla 2020

 Nagrody Nobla miały być początkowo przyznawane za odkrycia z ostatniego roku, z czasem jednak tę formułę rozszerzono na odkrycia, których znaczenie uwydatniło się w ostatnim roku, w praktyce czas między pracą uczonego a przyznaniem mu nagrody przekracza niejednokrotnie pół wieku, jak stało się w tym przypadku. Tak więc połowę Nagrody Nobla za rok 2020 otrzymał Roger Penrose „za odkrycie, iż tworzenie się czarnych dziur jest mocnym przewidywaniem ogólnej teorii względności”. Spróbujemy wyjaśnić, co znaczy ta formuła. Roger Penrose jest matematykiem czy może lepiej powiedzieć: fizykiem matematycznym aktywnym naukowo od połowy lat pięćdziesiątych i mającym liczne i wielorakie osiągnięcia. Jednak Nagrodę Nobla otrzymał głównie za krótką pracę z roku 1965 w „Physical Review Letters”, która była początkiem uznania czarnych dziur za rzeczywisty składnik wszechświata, a nie wytwór wybujałej wyobraźni matematycznej. Matematyka przyczyniła się w tym przypadku do zmiany nastawienia astrofizyków,